Feature news
Kitablar haqqında məşhurların dedikləri.
sohbet etmek demektir (R.Dekart)
Kitap zamanın dalgaları üzerinde seyahat eden ve kendi
değerli yükünü dikkatli nəsillərdən- nesillere yapan fikir gemisidir (F.Bekon)
Her kim kitap oxumursa düzgün düşünmüş olamaz (D.Didro)
Kitapsız ev kalpsiz bedendir (M.Siseron)
Kitablar haqqında nə bilirik?
Kitab və kitab oxumaq haqqında aforizmlər
Kitap okuyanlar hep televizyon baxanları idare edecekler.
Kitap her filmden daha iyidir, çünkü təxəyyüldə özel effektlərə sınırlama yoktur.
Ne kadar çok okuyorsun, o kadar az yamsılayır.
İnsanlar iki kategoriye ayrılır: kitap okuyanlar ve kitap okuyanlara kulak verir.
Nitekim, qəpikləri bir yere yığanda manatlar oluşur, okuduğun küçük şeylerden bilgi oluşur.
Kitab oxumaq haqqında
Kitab oğrusuna bileokliptoman deyirlər. Ən məşhur kitab oğrusu Stivel Blumberqdir. O, 268 kitabxanadan 23000 kitab oğurlayıb. Onun kolleksiyasının dəyəri 20 milyon dollar kimi dəyərləndirilib. Stivel kitabları ventiliasiya və ya lift şaxtası yolu ilə kitabxanadan çıxardıb.
Tarih: 03.03.2015 | Saat: 18:21:00
Kamale Ismayilzade: "Öğretmen sadece yeni materyali öğreteceği yöntemi seçerek yetinmemeli, hem de derste öğrencilerin etkinliğini sağlayan yeni teknolojiler hakkında düşünmelidir"
Proje kapsamında müsahibimiz Lenkeran şehir Azer Meherremov adına 7 sayılı tam orta okulun ilkokul müellimesi Kamale Ismayilzade. O, mülakata okullarda eğitimin düzenlenmesi ile meseleye münasebet bildirmekle başladı:
- Eğitim ülkede yaşam kalitesinin başlıca göstergesidir. Eğitim sistemi gelişmiş ülkenin bilimsel, ekonomisi de gelişmiş olur. Eğitim gelişmeyi sağlayan araçlardan biridir. Ona değerli yenilikler getirmek, o zaman başarılı reformlar yapmak, eğitimle ilgili reform bağımsız düşünmeyi başaran, yaratıcılıkla çalışabilen, kendi halkına, vatanına sadık, asıl vatandaş yetiştirmek bir görev olarak öne sürülüyor. Müellimlerimizin borcu bu görevleri derinden idrak edip benimsemek, öğrenme sürecinde bu niteliklere sahip sivil yetiştirmek için okullarımızın işini tamamen yeniden kurmaktır. Bildiğimiz gibi, okul toplumun sosyal siparişini yerine getirmelidir: öğrencileri derin ve kapsamlı bilgilerle sağlamalı, onlarda beceri ve alışkanlıklar formalaşdırmalı, yüksek kültüre, ilerici dünya görüşüne sahip olan kimlik yetiştirmelidir. İşte tüm bunları dikkate alarak belirtilen hususların etkili çözümü için öğretim okullarında dünya standartlarına cevap verebilecek yeni pedagojik ve yöntemsel yaklaşımlar, yeni metodik düşünce tarzı gerekmektedir. Okul çoğu vatandaşların geniş bağlantı barındırdığı temel sosyal institutdur. Uygun hazırlığı olsa da, olmasa da, öğretmenler öğrencileri toplumda üretken, işbirliği ve barış içinde yaşamaya hazırlamalıdırlar. Hatta bu toplumlar hızla deyişseler bile. Öğretmen için karanlık kalan bir yer öğrenci için zülmetdir. Bunun için de öğretmen kendi üzerinde daima işlemeli, derslerinin öğretiminde büyük dönüş yaratmalıdır. Bu ise öğrencilerden önemli kavrama yeteneği gerektirir. Onlar kendi fikrini biçimlendirmeyi, deneyim ve düşünceden anlam çıkarmayı, mantıksal argümanlar bulmayı, fikirlerini açıkça ve güvenle ifade etmeyi bilmelidir. Ama vatandaşın oluşumu için sadece bu yetenekler yeterli değil, sosyal alanda gerekli olan tutum ve yetenekler var ki, bunlar öğrencileri gelecekte değerli sivil olmaya yönlendiriyor.
Müəllim haqqında.
“Müəllim yeganə şəxsiyyətdir ki,cəmiyyət özünün gələcəyini-uşaqların tərbiyəsini yalnız ona etibar edir.”
Heydər Əliyev
Zaman-zaman müəllim haqqında müdrik sözlər, gözəl kəlamlar deyənlər çox olmuşdur. Platon deyirdi: “Müəllimlik hər şeydən əvvəl bir tanrı sənətidir”. Makedoniyalı İsgəndər öz müəllimi Aristotel haqqında demişdir: “Valideynlərim məni göydən yerə endirdi, müəllimim isə yerdən göyə qaldırdı”.Məhəmməd Peyğəmbər bilik öyrətməyi hər cür ibadətdən üstün sayır, Həzrəti Əli isə mənə bir hərf öyrədənin qulu olmağa hazıram, deyirdi. Nizami Gəncəvi müəllimi günəşə bənzədirdi. L.N.Tolstoya görə öz işini sevən müəllim yaxşı müəllimdir, bununla yanaşı uşaqları və fənnini sevən müəllim əla müəllimdir.
Daha kimlər, kimlər…
Ulu öndərimiz də müəllimə həmişə yüksək qiymət vermiş, müəllim haqqında gözəl sözlər söyləmişdir.Onun müəllim haqqında dediyi “müəllim yeganə şəxsiyyətdir ki, cəmiyyət özünün gələcəyini- uşaqların tərbiyəsini yalniz ona etibar edir” fikri müəllimə verilmiş ən gözəl tərifdir. Doğrudan da, cəmiyyətin qurucusunu, onu idarə edənləri fəhləni, mühəndisi, baytarı, alimi, həkimi və s. – hər kəsi tərbiyə edən müəllimdir. Ona görə də müəllimlik ən şərəfli, məsuliyyətli, çətin və müqəddəs peşədir.
Müəllim kimdir? Müəllim necə olmalıdır?
Müəllim şagirdlərinin yaxın dostu, sirdaşı, qayğıkeşi,düşünəni, onların bu günü və gələcəyi üçün narahat olanı, addımlarını düzgün atmaları naminə yolgöstərəni, bələdçisidir. Müəllim təkcə özünün deyil, həm də hər bir şagirdinin taleyini yaşayır-sevinci, kədəri, problemləri ilə birgə. Müəllim yalnız sinifdə olduğu 45 dəqiqəni yox, bütün ömrünü şagirdləri ilə paylaşır. Müəllim gözünün nurunu, qəlbinin odunu, ürəyinin sevgisini, illərinin zəhmətini şagirdlərinə verir.
Müəllim bağbandır, elə bağban ki,
Hər gül qönçəsində bir ömür yaşar.
Müəllim loğmandır, elə loğman ki,
Səsində, sözündə min bir məlhəm var.
Məktəbə əbəs yerə təlim-tərbiyə ocağı demirlər. Böyük maarifçi Həsən bəy Zərdabi demişdir: “Hər bir xalqın xoşbəxtliyi və ya bədbəxtliyi, uşaqların tərbiyəsinin necə qoyulmasından asılıdır”. Uşaqların tərbiyəsində isə əsas yük müəllimlərin çiyninə düşür. Bütün peşələr gözəldir, gərəklidir. Lakin müəllimin yetişdirdiyi məhsul insan olduğundan və cəmiyyətin gələcəyi bundan asılı olduğundan müəllimlik peşələrin ən şərəflisi, ən müqəddəsidir.
Müəllimə nahaq yerə ziyalı demirlər. Müəllim öz ziyası, nuru ilə təkcə şagirdlərinin yoluna deyil, bütün cəmiyyətə işıq saçmalıdır. Müəllim qəlbən, mənən pak olmalı, bütün şagirdlərinə bir gözlə baxmalı, sevgisi hər bir şagirdinə yetəcək qədər böyük ürəyə malik olmalıdır. Bu gün müəllimin vəzifəsi, işi təkcə hansısa fənni tədris etməklə, bilik verməklə bitmir. Bu günün müəllimi geniş dünyagörüşünə, milli-mənəvi dəyərlərə, yüksək mədəniyyətə, intellektə, mənəviyyata malik, xalqa, vətənə sadiq, hərtərəfli inkişaf etmiş şəxsiyyət yetişdirir. Hər şeydən əvvəl hər bir müəllim özü bu keyfiyyətlərə malik olmalı, davranışı, geyimi, rəftarı, yüksək mədəniyyəti, ən əsası, dərin biliyi, savadı ilə şagirdlərinə nümunə olmalıdır. Y.A.Komenski biliksiz müəllimi susuz bulağa, işıqsız lampaya bənzədirdi.
Müəllim yaradıcı olmalı, keçdiyi hər bir dərsə yeni yazacağı bir əsər kimi baxmalıdır.Müəllim yenilikçi, novator olmalı, haçansa öyrəndiyi bilikləri ilə kifayətlənməməli, daim öz üzərində işləməli, cəmiyyət inkişaf etdikcə özü də inkişaf etməlidir. Əks halda müasir dövrlə ayaqlaşan, savadlı şagirdlər yetişdirmək mümkün deyildir.
Mən müəllimliyi atamın simasında sevmişəm. Atam Baxşəli Seyfullayev uzun illər Lerik rayonunun Çayrud kənd orta məktəbində kimya- biologiya müəllimi işləmişdir.Uşaq vaxtı- məktəbdə oxuduğum illərdə atamla rayon mərkəzinə, yaxın Lənkəran şəhərinə yolumuz düşdükdə addımbaşı bizimlə rastlaşan insanlar atamı qucaqlayıb öpür, böyük hörmətlə, ehtiramla dil-ağız edirdilər. Onların kim olduğunu soruşanda atam da fəxrlə, qürurla, böyük məhəbbətlə birinin həkim, birinin müəllim, mühəndis və s. olduğunu deyir, sevinclə “şagirdim olub ” deyə qeyd edirdi. Mən o zamanlar fikirləşirdim ki, ilahi, bu müəllim necə böyük, xoşbəxt insandır, hamı onu sevir, ona hörmət edir. Və mən o zamandan müəllim olmağı qərara almışdım. Orta məktəbi əla qiymətlərlə, Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunu fərqlənmə diplomu ilə bitirib sevimli müəllimlik peşəsinə qovuşdum. Nə yaxşı ki, bu müqəddəs peşəni seçmişəm. Müəllim işlədiyim 24 il ərzində-hər dəfə sinfə girib şagirdlərimin mənə zillənən məsum baxışlarını gördükdə bu peşənin şərəfini, məsuliyyətini daha çox dərk etmişəm.
Müəllimlik müqəddəs bir peşədir.Lakin müəllim unutmamalıdır kı, yetişdirdiyi hər bir şagird qiymətli bir xəzinədir, gələcəkdə xalqımıza xeyir verəcək layiqli bir vətəndaşdır. Müəllimlik çətin peşədir. Amma bir şagirdin qazandığı uğur çəkilən bütün əziyyətləri bir anda silir, yerini xoş bir məmnunluq, sevinc hissi tutur.
Dahi Nəsrəddin Tusi demişdir: “İnsanı kamilliyə çatdırmaq məqsədi güdən sənət dünya sənətlərinin ən şərəflisi olmalıdır”. Bu sənət elə müəllimlik sənəti, müəllimlik peşəsidir. Mən də qarşıdan gələn yeni tədris ili münasibətilə bütün təhsil işçilərini təbrik edir,uğurlar arzulayıram.Müəllimlərin üzündən, çəkdikləri zəhmətin bəhrəsindən doğan təbəssüm,xoşbəxtlik əskik olmasın.
Nüşabə Əmirova,
Lerik rayonu, Ə.Musayev adına
Vizəzəmin kənd tam orta məktəbin riyaziyyat-informatika müəllimi
OXU BUNU!
+
17 Kasım - Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Uyanış Günüdür
- 17.11.2010, 23:43
- Kategori: Azerbaycan
- Yazar: Yusuf
OXU.
Kitab oxumağn cana da faydası var
Britaniyalı psixoloqlar kitab oxumağın orqanizm üçün faydasını araşdırıblar. Uzun illərin tədqiqatları göstərir ki, cəmi 6 dəqiqə kitab oxumaq insada stressin səviyyəsini üç dəfə endirir.
Kitab oxumaq başqa üsullarla müqayisədə insana sakitləşməyə və yüngülləşməyə tez bir zamanda kömək olur. Qiraət edərkən əzələlərin gərginliyi aradan qalxır və ürək döyünməsi normallaşır. Bundan başqa kitab oxumağın insan üçün digər əvəzedilməz faydaları da var. Kitablar xüsusilə uşaqların zehni, hissi, sosial və dil inkişafında önəmli tədris vasitəsidir. O uşağın yaradıcı təxəyyül gücünü genişləndirir, inkişaf etməkdə olan daxili və xarici dünyasına öz müsbət təsirini göstərir. Psixoloqlar hesab edir ki, kitab oxumaq vərdişi ilk əvvəl ailədə qazanılmalıdır. Bu səbəbdən də valideynlər uşağı müxtəlif kitablarla təmin etməli, ona tez-tez kitab oxumalıdırlar.
Mütəxəssislər hesab edir ki, valideynlər kitab almağa uşaqları ilə birgə getməlidirlər. Bu zaman ona kitabları seçməsi üçün istədiyi qədər vaxt verilməlidir. Başlanğıcda övladınıza rahat əldə tuta biləcəyi, içində qısa hekayələri və maraqlı şəkilləri olan kiçik kitabları vermək lazımdır, çünki o, məhz belə kitabları sevir. Bunu respublika uşaq kitabxanasının 128 oxucu arasında apardığı test sorğunun nəticəsi də təsdiq edir.
Onu da deyək ki, müassir dünyamızda oxucular daha çox elektron kitablardan istifadəyə üstünlük verirlər. Belə kitabların əksəriyyətini internetdə tapıb, çap eləmək, həmçinin elektron poçt vasitəsi ilə yaxınlarına göndərmək də olar. Təcrübələr isə göstərir ki, kitabla canlı təmasda olmaq həm gözlərimiz həm də zehnimiz üçün daha xoş və rahatdır, nəinki kompüterin ekranından. http://www.aztv.az/
Bebeğe ne için kitap okumak gerekir? Bazı ebeveynler kitapların bebeklerin gelişimine yaptığı katkılardan habersiz olurlar. Bu nedenle, bebek ancak 3 yaştan sonra, o da çocuk yuvasında kitapla tanış olabiliyor. Hatta bazı ebeveynler çocuğu katmanla ve masallardan da mahrum ediyorlar. Ancak bilim kanıtlamıştır ki, çocuklara mutlaka kitap okunmalı, en azından, masal danışılmalıdır. Peki hangi yaştan başlayarak çocuğa kitap okumak gerekir? En önemlisi ise bunun bebeğe ne gibi katkıları olabilir? Türkiye'nin tanınmış psikologlarından olan Reyhan Algül bu sorulara cevap verdi. Sun.az psikoloğun bu konudaki önerilerini sunar: Bebeğe kitap okumaya ne zaman başlamalıdır? Psixoloqun göre, bunun için somut arada tanımlamak doğru olmaz: "Bu konuda net araştırmalar aparılmayıb. Ancak birçok psikoloğun vardığı sonuç şudur ki, 6 aylık bebek artık kitapla tanıdık olmalıdır. Tabii ki, bebek oxuduqlarınızı başa düşmeyecek. Ancak yine de sizi duyacak ve ona zaman ayırdığınızı, onu bir kimlik olarak kabul ettiğinizi hissedecektir. Bu, bebeğin zihinsel gelişimi için çok önemlidir. Hem de bebek ile aranızdaki iletişimi güçlendirecek ". Reyhan Algül bildirir ki, hatta bazı psikologlar hamile kadınların da kitap okumalı olduklarını düşünüyorlar. Çünkü bu hem anne adayına, hem de anne karnındaki bebeğe iyi gelir. Hangi kitapları okumalı? "Hamileler kitap oxumalıdırlar. Esasen, duygusal konulara veya çocuk kitaplarına öncelik vermelidirler. Korku, şiddet içeren, hamile kadını aşırı strese düşürüp heyecanlandırabilecek kitaplar ise tavsiye edilmiyor ". Psixoloqun göre, bebeğe okunacak kitap seçerken çok dikkatli olmak gerekir:" Kitabı öyle seçmek gerekir ki, o, bebeğin zihinsel gelişimini desteklemesi. Şekilli, resimli kitaplar iyi seçimdir. Kitap okurken Smilileri ve uygun ses tonundan kullanmak gerekir. "Doğru zamanda! Bebeğe kitap oxumazdan önce doğru zamanı müeyyenleşdirmeyin gerektiğini söyleyen psikolog bebek acdırsa veya narahatdırsa, ona kitap okumanın hiç bir sonuç vermeyeceğini vurguluyor:" Bebeğin keyfi kök iken veya uyku saatinden önce ona kitap okuyabilirsiniz. Unutmayın ki, bebeğin sıxılmaması için her defasında 4-5 sayfa okumalısınız. Bundan artık okursanız fikri yayınacaq. Bebeğin kitaba dokunmasına, şekillere bakmasına izin verin. Aynı kitabı defalarca okuyabilirsiniz. Çünkü bebeklerin hayatında tekrarların özel önemi var ". Kitap bebeğe nasıl etkiler? Reyhan Algül bildirir ki, bilim adamları yanında kitap okunan bebeklerin daha çabuk dil açtıklarını düşünüyorlar." Tabii ki, kitabın bebeğin zihinsel gelişimine doğrudan etkisi var. Böyle çocuklar daha hissiyyatlı olurlar. Dinleme yetenekleri gelişir. Okulda başarı kazanma ihtimalleri artıyor. Sonraki yıllarda onların söz tabanı yaşıtlarından pek çok olur. Böyle çocuklara kitap okuma alışkanlığı aşılanır. Böylece, çocuklar gelecek eğitim hayatında zorluk çekmiyor. "Psikolog onu da yazıyor ki, ebeveynler arasındaki zaman paylaşımı olmalı, kitabı bir gün anne, öbür gün baba okumalıdır. Çünkü bebek onunla çok vakit geçiren ve ona kitap okuyan babaya daha çok bağlanıyor. Bu da sonraki yıllarda sorunlara neden olabilir. Kaynak: http://sun.az/ |
Məlumat
OXUYAN İNSAN DAHA MƏLUMATLI VƏ ƏLBƏTTƏ DAHA MÜVƏFFƏQİYYƏTLİ OLAR.
Məlumat dövürndə yaşayırıq. Müvəffəqiyyətin ən əhəmiyyətli qaynağı məlumatdır.
Bacon: "Məlumat, gücdür." - deyər.
Volter: "Oxuma, ruhu ucaldar." - deyib.
Deyl Carnegie: "Hər gün iyirmi otuz səhifə oxumaqla qısa bir zaman içində mədəniyyətinizi yüksəldərsiniz. Kitab oxuyanda bir sözü belə anlamadan üstündən keçməyin, lüğətiniz daim yanınızda olsun." - deyir.
Oxuma məqsəd deyil, vasitədir.
+
Kitablar və mütaliə → Kitab oxumağın faydaları
Kitab Oxumaq bir dərmandır.
Kitab Oxumaq həyatı sevdirər.
Kitab Oxumaq düşüncələri yetkinləşdirər. Oxumaq düşüncəni inkişaf etdirən və tezləşdirən əsas qaynaqlardan biridir.
Kitab Oxumaq stressi azaldar,
Kitab Oxumaq zehni açar, kobudluqdan qurtarar.
Kitab Oxumaq gözəl görməyimizi təmin edər.
Kitab Oxumaq Bizi «Bilən» edər.
Kitab Oxuyanın etibarlı bir ətrafı meydana gələr.
Kitab Oxuyanın söz xəzinəmizi zənginləşdirər, danışıq qabiliyyətimizi qüvvətləndirər, mədəniyyətimizi artırar. Təsirli bir insan edər.
İş həyatımızdakı müvəffəqiyyət səviyyəmizi yüksəldər.
Dünyaya baxış bucağımızı dəyişdirər.
Cəmiyyətdəki əlaqələrimizin keyfiyyətini artırar.
Dərs həyatındakı müvəffəqiyyətləri gücləndirər.
Xəyal gücümüzü inkişaf etdirər.
Oxumaq həzz duymağa, zehinimizi gücləndirməyə, qərar vermək qabiliyyətlərimizi inkişaf etdirməyə faydalıdır.
İnsanı yetkinləşdirər.
Gönderen Kemale Ismayilzade zaman: 05:34 Hiç yorum yok: Kazen.az
Hikmət dənizi və aforizmlər → Yaxşı kitab aysberqə oxşayır
Yaxşı yazan müəllifləri oxuduqca, yaxşı danışmağı öyrənirsən.
Mədəniyyət – oxuduğun kitabların sayı deyil, anladığın kitabların sayıdır.
Kitab oxuyanlar həmişə televizora baxanları idarə edəcəklər.
Kitab həmişə filmdən daha yaxşıdır, çünki təxəyyüldə xüsusi effektlərə məhdudiyyət yoxdur.
Nə qədər çox oxuyursan, o qədər az yamsılayırsan.
İnsanlar iki kateqoriyaya bölünürlər: kitab oxuyanlar və kitab oxuyanlara qulaq asanlar.
Necə ki, qəpikləri bir yerə yığanda manatlar əmələ gəlir, oxuduğun xırda şeylərdən bilik yaranır.
Ardı1995-ci ildə qəbul olunmuş Konstitusiya müstəqil Azərbaycanın ilk, ümumilikdə isə respublikanın dördüncü Konstitusiyasıdır. 1918-1920-ci illərdə mövcud olmuş Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövlətin əsas qanununu qəbul edə bilməmişdi. Azərbaycanın Konstitusiya quruluşunun tarixi isə SSRİ dövrünə təsadüf edir.
Azərbaycanın ilk Konstitusiyası 1921-ci ilin mayın 19-da I Ümumazərbaycan Sovetlər Qurultayında qəbul olunub. Azərbaycan SSR Konstitusiyasının 1921-ci il SSRİ Konstitusiyasına uyğunlaşdırılmış yeni redaksiyası 1925-ci il martın 14-də IV Ümumazərbaycan Sovetlər Qurultayında qəbul edilib. Azərbaycan SSR-in 1978-ci ilin aprelin 21-də qəbul edilmiş son Konstitusiyası da əvvəlki konstitusiyalar kimi SSRİ Konstitusiyasına uyğunlaşdırılıb.
Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra yeni Konstitusiyanın hazırlanması zərurəti meydana çıxıb. Bunun üçün prezident Heydər Əliyev rəhbərliyi ilə xüsusi komissiya yaradılıb, Konstitusiya layihəsi ümumxalq müzakirəsinə çıxarılıb. 1995-ci il noyabrın 12-də referendumla müstəqil Azərbaycanın ilk Konstitusiyası qəbul olunub.
Müstəqil Azərbaycanın dövlət quruculuğunun əsasını təşkil edən ilk Konstitusiya 5 bölmə, 12 fəsil və 158 maddədən ibarətdir.
2002-ci ilin avqustunda referendum yolu ilə Konstitusiyaya əlavə və dəyişikliklər edilib.
Azərbaycanda ilk konstitusiya məhkəmə nəzarəti orqanı olan Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsi isə 1998-ci il iyul ayının 14-də yaranıb.
Xatırladaq ki, Konstitusiya günü bayram kimi qeyd olunsa da, noyabrın 12-si iş günüdür.
Qeyd: Konstitusiya - dövlətin ali qanunudur, ali hüquqi qüvvəyə malikdir, dövlətin siyasi, hüquqi və iqtisadi sistemlərinin əsasları təsbit edir. Konstitusiyalar iki əsas növə bölünür: yazılı və yazılmamış.
Yazılı konstitusiyalar ya vahid normativ akt, ya da bir neçə konstitusiya qanununun məcmusudur.
Yazılmamış konstitusiyalarda isə ali qanun normalar, çoxlu sayda akt, həmçinin adətlərdə təsbit olunub.
Dünyada Konstitusiya ilk dəfə 1215-ci ildə İngiltərədə təsbit olunub. Həmin vaxt bu ölkədə qəbul olunan Azadlıqlarının Böyük Toplusu ilk konstitusiya aktı sayılır. İlk yazılı ali qanun isə ABŞ Konstitusiyadır.
KİTAB OXUMAQ STRESSİ AZALDIR
Əksər Avropa ölkələrində istirahət mövsümü kitab oxumaq üçün fürsət hesab olunur. Amma bu gün çoxumuz nəinki istirahət mövsümündə, heç bikarçılıqdan ürəyimiz sıxılanda da kitab oxumaq barədə düşünmürük. Günümüzün çoxunu ya çayxanada, ya kompyuter arxasında, ya da televizor qarşısında keçiririk. Hələ mən kitaba pul xərcləyənlərə cəmiyyətimizdə birtəhər baxılmasından danışmıram. Halbuki kitab oxumağın insan psixologiyasına və səhhətinə bir sıra müsbət təsirləri var.
“Kitab oxuyarkən ürək döyüntüsü normallaşır”
Kitab oxumağın orqanizmə faydasını araşdıran britaniyalı mütəxəssislər də maraqlı nəticələr əldə ediblər. Onların qənaətinə görə, cəmi 6 dəqiqə kitab oxumaq insanda stresin səviyyəsini üç dəfə azaldır.
“Başqa üsullarla müqayisədə kitab oxumaq insanı daha tez sakitləşdirir və yüngülləşdirir”
Mütəxəssislərin araşdırmalarına görə, qiraət edərkən əzələlərin gərginliyi aradan qalxır və ürək döyünməsi normallaşır. Kitablar uşaqların zehinlərinin, hisslərinin, danışıq qabiliyyətinin inkişafında da önəmli rol oynayır. Kitab oxumaq uşağın təxəyyülünü genişləndirir, daxili dünyasına müsbət təsir göstərir.
“Oxumaq vərdişi ailədə qazanılmalıdır”
Psixoloqlar hesab edirlər ki, kitab oxumaq vərdişi ilk əvvəl ailədə qazanılmalıdır. Bu səbəbdən də valideynlər uşağı müxtəlif kitablarla təmin etməli, ona tez-tez kitab oxumalıdırlar. Britaniyalı mütəxəssislər hesab edirlər ki, valideynlər kitab almağa uşaqları ilə birgə getməlidirlər. Bu zaman onlara kitab seçmələri üçün istədikləri qədər vaxt verilməlidir.
“Başlanğıcda övladınıza rahat əldə tuta biləcəyi, içində qısa hekayələri və maraqlı şəkilləri olan kiçik kitablar alın, çünki o, məhz belə kitabları sevir”.
“Kitabxanaların çoxunda 30 yaşdan yuxarı oxucu yoxdur”
1978-ci ildən Sumqayıt şəhərindəki 14 saylı kitabxanada çalışan Hafizə Pirimova deyir ki, sovet dövründə insanlar daha çox kitab oxuyurdular, nəinki indi. Lakin Hafizə xanım hesab edir ki, o dövrün insanları çox kitab oxumalarına baxmayaraq, daha az dünyagörüşünə malik idilər, həyata dar çərçivədən baxırdılar: “Həmin dövrdə insanlar öz işlərini yerinə yetirmək üçün sanki kimdənsə əmr, tapşırıq ğözləyirdilər”.Müsahibimizin sözlərinə görə, müstəqillik dövründə, xüsusilə də 1993-1997-ci illərdə ölkəmizdə kitab oxuyanların sayı xeyli azalıb:”Lakin 2000-ci ildən başlayaraq, insanların kitaba marağı ilbəil artır. Hazırda bizim əsas oxucularımız məktəblilər və tələbələr olsalar da, kitabxanaya üzv olanlar arasında evdar xanımlar da var”. Kitabxanaların çoxunda 30 yaşdan yuxarı oxucuların yox səviyyəsində olduğunu bildirən Hafizə Pirimova “Oğlanlar, yoxsa qızlar daha çox kitab oxuyurlar?” sualımıza belə cavab verdi: “Daimi oxucularımızdan 710 nəfərinin 495-i evdar xanımdır. 650 tələbə oxucumuzun isə 504 nəfəri qızdır”.
“Bizim “bəh-bəh”lə izlədiyimiz seriallara inkişaf etmiş ölkələrdə baxmırlar”
Psixoloq Narınc Rüstəmova açıqlamasında: “Qızlar 11 yaşda, oğlanlar 12-13 yaşlarında daha çox informasiya almaq ehtiyacı hiss edirlər. Buna görə də onların kitaba, internetə marağı daha çox olur”,-dedi. Psixoloq hesab edir ki, ölkəmizdə kitab oxuyanların sayının az olmasının əsas səbəbi əhali arasında televizor aludəçiliyinin geniş yayılmasıdır: “İnsanlar televizora rahat informasiya almaq vasitəsi kimi baxırlar. Bir çox insanlar, əsasən də yaşlı nəsil günün xeyli hissəsini seriallara baxaraq keçirir”. Müsahibimiz deyir ki, bizim “bəh-bəh”lə baxdığımız seriallara inkişaf etmiş ölkələrdə, demək olar ki, baxmırlar”. Psixoloq həmçinin qeyd etdi ki, ortayaşlı və orta yaşdan yuxarı insanların az kitab oxumasının digər səbəbi ailə qayğıları, səbirsizlikdir. Bir qrup insanlar “mənə oxumaq lazım deyil, hər şeyi bilirəm” düşüncəsi ilə yaşayırlar. Gənclər isə daha aktiv həyata meyil göstərirlər. “İnsanlarda kitaba marağı artırmaq üçün nə etmək lazımdır?” sualımıza Narınc xanım belə cavab verdi: “Təbliğat aparılmalıdır. Məsələn, valideynlər kitabı evdə təbliğ etməli, imkan varsa, kitabxana qurmalı, övladları ilə birgə kitab oxumalıdırlar. Cəmiyyətdə isə kitabla əlaqədar tədbirlər, treninqlər, bayramlar keçirilməli, bukletlər paylanmalıdır. Bukletlərdə hər kitab haqqında qısa məlumatlar yazılmalıdır. Beləliklə, zaman keçdikcə, insanların kitaba marağı artacaq, kitabı həyatlarının bir parçasına çevirəcəklər”.
Maraqlı statistika
Araşdırmalar göstərir ki, inkişaf etmiş ölkələrdə daha az televizor seyr edib, daha çox kitab oxuyurlar. Almaniyalı professor Fişer isə: “İnsan düşündükçə beyin tutumu, düşünmə imkanları və qabiliyyəti inkişaf edir. Beyin işlədikcə inkişaf edən, istifadə edilmədikdə isə ən sürətlə kütləşən insan orqanıdır. Bu kütləşməni aradan qaldırmaq üçün bir həftə zehini məşğələ etmək lazımdır. İllərlə işləməyən beyinin nə hala düşdüyünü özünüz təsəvvür edin”. Bir yaponiyalı ildə 25, isveçli 10, fransalı 7 kitab oxuyur. Türkiyədə hər 7 nəfərə 1 kitab düşür. Azərbaycanda isə bu göstərici minimum səviyyədədir. Bu statistikadan da görünür ki, ölkələrin kitab oxumaları ilə inkişafı düz mütənasibdir. Daha gözəl cəmiyyət üçün, daha çox oxumaq diləyi ilə Paylaş
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağı haqqında qısa melumat
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağı haqqında ilk hökumət qərarı 1918-ci il iyunun 24-də verilib. Həmin qərar: Azərbaycan bayrağını qırmızı materialdan, üstündə ağ, aypara və qırmızı fonda ağ səkkiz guşəli ulduzun təsviri verilmiş bayraq kimi qəbul etmək. Bu qərar qəbul edilərkən Azərbaycan hökuməti hələ Gəncə şəhərində yerləşirdi və Bakıda fəaliyyət göstərmək qeyri-mümkün idi. Azərbaycan hökuməti Bakıda yalnız sentyabrın 15-də - şəhər türk qoşunlarının köməyi ilə düşmən qüvvələrdən təmizləndikdən sonra fəaliyyət göstərə bildi. Göründüyü kimi ilk dövlət bayrağı qırmızı rəngdə, Türkiyə-nin dövlət bayrağı formasında olub. Azərbaycan Xalq Cumhuriyyəti-nin Bakı-da fəaliyyətə başlamasından az sonra, bayraq haqqında ikinci qərar qəbul edildi. "Milli bayraq haqqında Azərbaycan hökuməti qərarları dəftərindən 9 noyabr 1918-ci il tarixli çıxarış: Eşidildi - Nazirlər Şurası sədrinin milli bayraq haqqında məruzəsi. Qərara alındı - Yaşıl, qırmızı və mavi rənglərdən, ağ aypara və səkkizbucaq ulduzdan ibarət olan bayraq milli bayraq hesab edilsin". Azərbaycan Respublikasının dövlət bayrağı bərabər enli üç üfüqi zolaqdan ibarətdir. Yuxarı zolaq mavi, orta zolaq qırmızı, aşağı zolaq yaşıl rəngdədir. Mavi rəng - Azərbaycan xalqının türk mənşəli olmasını, qırmızı rəng - müasir cəmiyyət qurmaq, demokratiyanı inkişaf etdirmək istəyini, yaşıl rəng - islam sivilizasiyasına mənsubluğunu ifadə edir. Qırmızı zolağın ortasında bayrağın hər iki üzündə ağ rəngli aypara ilə səkkizguşəli ulduz təsvir edilmişdir. Bayrağın eninin uzunluğuna nisbəti 1:2-dir. Bayraqdakı göy rəng türkləşmək ideyası ilə bağlıdır. Türklərin göy rəngə üstünlük verməsi ilə bağlı müxtəlif izahlar da mövcuddur. Orta əsrlərdə islam dinində olan türkdilli xalqların yaşadığı ərazilərdə saysız-hesabsız qədim abidələr də tikilib və bu abidələrin əksəriyyəti göy rəngdə olub. Bu baxımdan göy rəng həm də simvolik məna daşıyır. Göy rəng həm də XIII əsrdə Elxanilər dövrünün əzəmətini, onların zəfər yürüşlərini əks etdirir. Bayraqdakı yaşıl rəng islam dininə mənsubluğu ifadə edir. Böyük mütəfəkkir Əli bəy Hüseynzadə "Qırmızı qaranlıqlar içində yaşıl işıqlar" əsərində yaşıl rəngin geniş izahını verib. Bayraqdakı qırmızı rəng müasirləşməni, inkişafı əsas götürür. Məlum olduğu kimi XVIII əsrin sonlarında Fransa Burjua inqilabından sonra kapitalizmin inkişafı ilə bağlı Avropa ölkələrində böyük irəliləyişlər baş verib. Həmin dövrdə proletariatın kapitalizm quruluşuna qarşı mübarizəsi olub. Bu illərdə qırmızı rəng Avropanın simvoluna çevrilirdi. Ə. Hüseynzadə yazırdı: "Avropalaşalım, firəngləşəlim deyirsiniz. Lakin ey qare (ey oxucu), müraciətdən müraciətə fərq vardır. Biz avropalıların ədəbiyyatına, sənayelərinə, ümum və maariflərinə, kəşfiyyat və ixtiralarına müraciət etmək istəyiriz, özlərinə degil! Biz istəriz ki, islam ölkəsinə onların beyinləri, dimaqları girsin!" Qırmızı rəngin üzərində ortada aypara və səkkizguşəli ulduzun təsviri verilib. Aypara bir vaxtlar Bizans imperiyasının paytaxtı Konstontinopolun gerbi olub. Türklər 1453-cü ildə həmin şəhəri aldıqdan sonra həmin gerb Osmanlı İmperiyası tərəfindən islam dininin bir rəmzi kimi qəbul edilib və həmin dində olan başqa xalqlara da keçib. Müxtəlif guşəli ulduzların təsvirlərinin izləri dünya sivilizasiyasının ən qədim məskəni hesab olunan Mesopotomiya ilə əlaqədardır. Ulduz təsvirlərinin yaranması astronomiya elmi ilə bağlıdır. Böyük yazıçı C. Cabbarlı şerlərinin birində yazırdı: Bu ay, yıldız boyaların qurultayı nə demək, Bizcə belə söyləmək. Bu göy boya, göy moğoldan qalma Bir türk nişanı Bir türk oğlu olmalı. Yaşıl boya islamlığın sarsılmayan İnamını ürəklərə dolmalı Şu al boya azadlığın təcəddü, fərmanı, Mədəniyyət bulmalı. Azərbaycan Milli Qurtuluş Hərəkatının ideoloqu M. Ə. Rəsulzadə 1918-ci ildə Azərbaycan Parlamentinin yığıncağında demişdi: "bizim qaldırdığımız bayrağın üç rəngi: türk milli mədəniyyətinin, müsəlman sivilizasiyasının və müasir Avropa demokratik əsaslarının simvoludur". |
MÜTALİƏ VƏ KİTAB HAQQINDA
H.Zərdabi
Axmaqlarla oturub-durmaqdansa ,
kitabla tənha oturmaq yaxşıdır.
Qasım bəy Zakir
Azərbaycan bayrağı.
Musiqi dinleyek
OXU HAQQINDA ÇIXIŞIM.
Son deqiqe
Copyright © 2013 Kitablari sevin!